Już w sierpniu otwarcie zrewitalizowanej wieży ciśnień w Zabrzu

W drugiej połowie sierpnia br. ma zostać otwarta zrewitalizowana wieża ciśnień w Zabrzu (woj. śląskie), ze stałą wystawą o węglu i jego obiegu w przyrodzie. Unikatowy obiekt w 2017 r. zakupiło miejscowe Muzeum Górnictwa Węglowego, które zagospodarowało go pod kątem wystawy i szerokiej,  innowacyjnej działalności społecznej oraz naukowej.

Wsparcie muzeum i UE

Górnicze muzeum, przy wsparciu ze środków Unii Europejskiej, ocaliło w ten sposób jedną z największych i najbardziej charakterystycznych wież ciśnień w regionie. Usytuowana na wzniesieniu przy zabrzańskiej ul. Zamoyskiego, zbudowana w 1909 r. na planie ośmiokąta wieża ma 46 m wysokości i 23 m średnicy. Ekspresjonistyczny obiekt wyróżnia konstrukcja – u podstawy, między podtrzymującymi zbiornik ośmioma filarami, mieszczą się trzy kondygnacje z pomieszczeniami.

Jak zapewnia dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu Bartłomiej Szewczyk, wieża ciśnień przy ul.  Zamoyskiego zostanie otwarta przed końcem wakacji, w drugiej połowie sierpnia.

Interaktywna wystawa i nowatorskie projekty

W wieży znajdować się będzie wystawa interaktywna na temat węgla pod nazwą Carboneum, punkt widokowy, kawiarnia oraz pomieszczenia, w których realizowane będą projekty dotyczące rewitalizacji społecznej.

Ceglana budowla w poprzednich latach nie była używana i niszczała. Ostatni właściciel zabezpieczył ją i uprzątnął teren. W 2017 r. muzeum, przy pomocy miasta, przygotowało unijny projekt rewitalizacyjny o charakterze muzealno-społecznym, Następnie wykupiono wieżę. Prace budowlane trwały od 2019 r.

Wielki wybuch i węgiel w przyrodzie

Sercem obiektu w nowej odsłonie będzie nowoczesna wystawa pn. „Carboneum”, poświęcona węglowi jako pierwiastkowi chemicznemu oraz jego obiegowi w naturze.

Wystawę przygotowała firma Adventure Ekspozycje. Główną część ekspozycyjną umieszczono w dawnym zbiorniku na wodę na wysokości ponad 20 m i podzielono na „wyspy tematyczne”.

Film, laboratorium i multimedia

„Wyspy tematyczne” poświęcone są: wielkiemu wybuchowi i powstaniu węgla jako pierwiastka (film), występowaniu węgla (strefa interaktywna), węglowi jako pierwiastkowi, paliwom kopalnym, związkom chemicznym, węglowi i człowiekowi oraz zastosowaniu węgla (strefy interaktywne).

W obiekcie jest też laboratorium (strefa eksperymentów na potrzebę warsztatów i zajęć edukacyjnych) i strefa poświęcona obiegowi węgla w przyrodzie (strefa interaktywna). Całość zamyka stół multimedialny z interaktywną grą (testem wiedzy).

Centrum Żywego Rzemiosła

Obok funkcji związanych z celami muzealnymi, projekt obejmuje też przedsięwzięcia z zakresu szeroko rozumianej  rewitalizacji społecznej. Pomyślano je tak, aby nawiązywały do podstawowej działalności placówki.

W efekcie powstało m.in. Centrum Żywego Rzemiosła w piwnicach wieży, które ma odtwarzać tradycyjne na Śląsku, a zanikające zawody rzemieślnicze.

Centrum Aktywizacji Społeczno-Zawodowej

Zgodnie z założeniami projektu na parterze, obok kasy i sklepiku, funkcjonować ma Centrum Aktywizacji Społeczno-Zawodowej i przestrzeń wystawiennicza (m.in. z historią i prezentacją działania wieży ciśnień).

Na pierwszym piętrze zaplanowano Centrum Działań Rewitalizacyjnych i Ośrodek Dokumentacji Górniczej (działający przy pomocy innego unijnego projektu), a na drugim – Akademię Młodych Talentów i Akademię Seniora.

Klubokawiarnia i punkt widokowy

Natomiast w tzw. podzbiorniku wieży mieścić się będzie  klubokawiarnia i przestrzeń wielofunkcyjna, a w niewielkiej latarni na szczycie wieży – punkt widokowy. W otoczeniu obiektu jest m.in. parking na blisko 30 pojazdów i „podwórko śląskie” – pomyślane jako przestrzeń spotkań i aktywizacji społecznej mieszkańców.

Ogółem w wieży, do dyspozycji zwiedzających i uczestników zajęć, oddane zostanie ponad 920 m kw. powierzchni.

Ponad 26 milionów zł z UE

Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, przy wsparciu Miasta Zabrze, na realizację powyższego projektu pozyskało dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014–2020 Działanie 10.3. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych Poddziałanie 10.3.1. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych – ZIT.

Wartość projektu wynosić będzie ponad 34 mln zł (34 058 714,26 zł). Natomiast wysokość dofinansowania z to 26,4 mln zł (26 464 459,32 zł).

Kopalnia Guido i Sztolnia Królowa Luiza

Na tym jednak nie koniec, bo powyższy projekt to jedno z kilku przedsięwzięć inwestycyjnych Muzeum Górnictwa w Zabrzu, które koordynuje rozwijaną od 2008 r. działalność głównych atrakcji turystyki przemysłowej Zabrza, do których zalicza się też zabytkowa kopalnia węgla kamiennego Guido i drugi podziemny kompleks – Sztolnia Królowa Luiza.